jueves, 29 de septiembre de 2011

A uva



La uva y el vino

Un hombre de las viñas habló, en agonía, al oído de Marcela. Antes de morir, le reveló su secreto:



- La uva -le susurró- está hecha de vino.



Marcela Pérez-Silva me lo contó, y yo pensé: Si la uva está hecha de vino, quizá nosotros somos las palabras que cuentan lo que somos.


Eduardo Galeano. El libro de los abrazos.




lunes, 26 de septiembre de 2011

Soños























Los sueños de Helena


Aquella noche hacían cola los sueños, queriendo ser soñados, pero Helena no podía soñarlos a todos, no había manera.
Uno de los sueños, desconocido, se recomendaba:

- Suéñeme, que le conviene. Suéñeme, que le va a gustar.

Hacían la cola unos cuantos sueños nuevos, jamás soñados, pero Helena reconocía el sueño bobo, que siempre volvía, ese pesado, y a otros sueños cómicos o sombríos que eran viejos conocidos de sus noches de mucho volar.

Eduardo Galeano. El libro de los abrazos.

SOÑAR CONTIGO - ZENET

sábado, 24 de septiembre de 2011

miércoles, 21 de septiembre de 2011

Descifrando

Setembro de 1970.

-Buenas tardes tenga usted! Aquí viene la niña nueva- saúda Manolita cando entra na aula acompañada da nena.

Manolita tiña catorce anos e a nena cumprira cinco na primavera.

-Que se siente ahí al fondo, en el último pupitre, al lado de Villaverde!-respondía a mestra sen tan sequera levantar a cabeza.



A “nena nova” ou a nova nena, saíra da casa moi contenta e ilusionada para ir á escola no seu primeiro día de clase. Levaba na man unha carteira que a súa nai lle mercara; era unha carteira con debuxiños xeométricos de varias cores (laranxa, vermello, amarelo, branco… e… azul?). Subiu as escaleiras con ansia da man de Manolita. A carteira era grande, nova e moi bonita! Manolita era unha rapaza moi alta e moi alegre… A nena sentíase protexida! A escaleira de pedra parecía interminable: dun só tramo, sen relanzo e cuns vinte chanzos! Mentres subía, escoitaba o canturreo dos rapaces e rapazas. Naquel momento, con só cinco aniños, non entendía nada de tal mestura de “cancións”: cinco por cinco veinticinco, cinco por seis treinta… / Los afluentes del río Duero… / los mandamientos de la Ley de Dios son diez… Cada un ao seu, uns vinte e cinco rapaces e rapazas en total, con idades comprendidas entre os cinco e os quince anos. E a mestra sentada. Impasible. Distante. Ausente.
A nena nova permanecía agarrada á súa carteira, coa cabeza baixa e recordando as palabras que tanto a súa nai coma a súa avoa lle repetiran nos días previos ao comenzo do curso.


-Xa verás, vaiche gustar estudar! A profesora e moi boa! Cando che pregunte se sabes ler, ti dille que xa aprendiches as tres Raias e as tres Cartillas!


Según avanzaba a tarde, a nena nova, aferrábase con máis forza á súa carteiriña de cores na que gardaba os libros xa aprendidos, a libreta de raias, o lapis, a goma de borrar e a caixiña con doce lapis de cores. Nos seus oídos resoaba sen parar o eco das palabras das súas proxenitoras: “a profesora é moi boa, xa verás…”, esperando a que a mestra se dignase a acercarse e preguntarlle, alomenos, como se chamaba… Era tanto pedir? Mentres, seguía escoitando o canturreo repetitivo dos rapaces e rapazas, sen comprender nada… E, a nena, empezou a sentir medo… Non lembro como rematou aquela xornada.
Pasaron os meses, chegou o mes de xuño, a mestra reuneunos a todos e comunicounos: “Estáis todos aprobados. Hoy es el último día que venís a esta escuela. A partir de septiembre iréis al nuevo colegio.” Abriu as portas do armario-vitrina que había ao fondo da aula e comenzou a repartir todos os libros que alí había. A min tocoume un de cubertas duras e descoloridas, co lombo de cor vermello oscuro. Marchei para a casa encantada: por fin conseguira un libro “de maiores”! (Ao longo do curso era habitual escoitar dicir á mestra: “ahora los mayores van a… y los pequeños…”). Lino durante as vacacións de verán. Foi entón cando descubrín que alí estaban recollidos varios dos textos que os rapaces de quinto, sexto e sétimo curso recitaban en voz alta, despois cerraban os libros e a mestra dicía: “Silencio todos! Dictado, dos puntos!” E eu, mentres realizaba as miñas tarefas, desfrutaba e debullaba cada palabriña que a mestra ía pronunciando e intentaba imaxinar os personaxes das historias que me facían sentir tanta ledicia! Eu tamén quería ter nas miñas mans, acariñar e ler aqueles libriños vellos que cada tarde os rapaces maiores collían dos andeis máis altos da vitrina.



Veño cavilando neste episodio desde hai tempo. De vez en cando aínda lembro o aroma que se percibía naquela aula: o da tinta dos bolígrafos bic, a madeira vella do chan, a humidade do espazo…Tamén visualizo aos rapaces e rapazas recitando as leccións en voz alta e a mestra sentada ao pé da súa mesa, sempre sentada e con cara de amargada. Sempre triste.


O luns desta semana intentei subir de novo aquelas escaleiras… As silvas, as xestas e os codesos apoderáronse do lugar, rodearon o edificio e xa non se pode entrar. Que esperaría eu atopar a través dos ocos dos cristais rotos da porta de entrada da escola? Foi mellor así.


Cando lin o artigo ghoma no pasado mes de agosto, pensei nas semellanzas e diferenzas do noso contexto escolar dos anos setenta: nós tamén levabamos mandilóns brancos. Estabamos xuntos nenos e nenas pero, desafortunadamente, a nosa mestra -cuxo nome esquecín- non tiña tanta paciencia coma a de Oza!


E eu continúo coa teima de intentar descifrar e comprender as actitudes dalgunhas persoas daqueles tempos…


sábado, 17 de septiembre de 2011

Aprender a mirar

Imaxe: Camariñas, abril de 2009 (cerca do Cabo Vilán)


La función del arte /1


Diego no conocía la mar. El padre, Santiago Kovadloff, lo llevó a descubrirla.
Viajaron al sur.
Ella, la mar, estaba mas allá de los altos médanos, esperando.
Cuando el niño y su padre alcanzaron por fin aquellas dunas de arena, después de mucho caminar, la mar estalló ante sus ojos. Y fue tanta la inmensidad de la mar, y tanto su fulgor que el niño quedó mudo de hermosura.
Y cuando por fin consiguió hablar, temblando, tartamudeando, pidió a su padre:
- ¡Ayúdame a mirar!


Eduardo Galeano. El libro de los abrazos.



viernes, 16 de septiembre de 2011

Somos


Todo está por descubrirse. Pensar que o coñecemos todo é un conto.

Eduardo Chillida

Hai que buscar camiños que non fosen transitados antes.

Eduardo Chillida


Ao fin e ao cabo, somos o que facemos para cambiar o que somos.

Eduardo Galeano


domingo, 4 de septiembre de 2011

Que somos?

Las claras palabras

Hay más polen en el aire que en las flores
esta tarde y cualquier certeza
depende del gesto con que la aceptemos.



Tan dulcemente como decirte algún secreto
al oído y sentir que la piel
se te enciende otra vez de deseo.

..




Cuando cese el viento, la noche, con lentos pasos,
nos devolverá el espacio de los sueños
casi perdido pero aún meciéndose
en los confines del cuarto.

..




Será entonces el momento de decir las claras
palabras tan sabidas, las mismas
palabras con que hemos compartido
por igual, quizá sin saberlo,
destinos oscuros y brillantes sorpresas.

Otra aurora para nosotros

¿Qué somos? ¿Centauros ágiles en la oscuridad
en busca de horizontes, en camino siempre,
o tal vez árboles plantados en la corteza
de otros árboles de ayer que expresan
la quietud de nuestro vivir estático?



Inútilmente nos buscaremos. Hay que perderse
en la noche infinita para conocer
qué somos y qué mano nos gobierna los actos,
y en vano será construir brillantes proyectos
y unir palabras atrevidas, buscándonos
en cada cosa, en cada término.



Somos seres
lanzados a un futuro sin límite,
y hemos de morir para que el olvido perfecto
nos haga nacer, de nuevo, sabiéndonos.


Miquel Martí i Pol